Το μωράκι σας από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες της ζωής του προτιμά να παρακολουθεί ένα ανθρώπινο πρόσωπο από οποιοδήποτε άλλο πράγμα, ενώ γύρω στους 2 μήνες σας επιφυλάσσει αυτό το ακαταμάχητο χαμόγελο που καίει καρδιές...
Τα μωρά είναι προγραμματισμένα να είναι κοινωνικά πλάσματα και διαρκώς παρατηρούν και μαθαίνουν από τους άλλους ανθρώπους γύρω τους ακόμα και αν εμείς πιθανόν δεν το αντιλαμβανόμαστε, υποστηρίζουν οι ειδικοί. Μάλιστα, οι πρώτες κοινωνικές δεξιότητες τους παιδιού σας, είναι κάπως έτσι:
- Στις 3 εβδομάδες καταλαβαίνει τη διαφορά ανάμεσα στα αντικείμενα και τους ανθρώπους.
- Στις 4 εβδομάδες έχει οπτική επαφή μαζί σας και σας κοιτάει επίμονα όταν του χαμογελάτε.
- Στους 2 μήνες ανταποκρίνεται στο χαμόγελό σας χαρίζοντάς σας το πρώτο του κοινωνικό χαμόγελο.
- Στους 3 μήνες, βγάζει ήχους όταν του μιλάτε, ένα σημάδι ότι αρχίζει να κατανοεί τα βασικά σημεία της συζήτησης.
- Στους 6 μήνες, αρχίζει να παίζει παιχνιδάκια μαζί σας.
- Μεταξύ 8-12 μηνών μπορεί να είναι εξαιρετικά ανήσυχο όταν έρχεται σε επαφή με ξένους αλλά τρισευτυχισμένο όταν είναι με τους ανθρώπους που ξέρει και αγαπά.
- Στους 12 μήνες αποκτά την πρώτη αίσθηση του χιούμορ και δείχνει με σαφήνεια την προτίμησή σου σε κάποιους ανθρώπους που γνωρίζει καλά.
Τα παιδί από μωρό είναι σε θέση να έχει κάποια αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά, τα οποία συνήθως παρατηρεί καθώς προκαλούν το ενδιαφέρον του ενώ αν πρόκειται για κάποιο γνώριμο παιδάκι δεν αποκλείεται να αντιδράσει με χαμόγελα και γελάκια.
Μετά τους 18 μήνες, το παιδί σας αρχίζει να καταλαβαίνει ότι οι άλλοι άνθρωποι (και επομένως τα άλλα παιδάκια)είναι ξεχωριστοί και έχουν και αυτοί αισθήματα και ανάγκες. Σιγά – σιγά, αρχίζει να ενδιαφέρεται για τα άλλα παιδιά και απολαμβάνει την παρέα τους, αν και δεν παίζουν ακόμα μαζί. Το παιχνίδι είναι παράλληλο, το κάθε παιδάκι δηλαδή κάθεται κοντά στο άλλο και… κάνει τα δικά του.
Πλησιάζοντας τα δεύτερα γενέθλιά του, το παιδί σας αρχίζει να σας δείχνει τα πρώτα σημάδια συνεργασίας με τους συνομηλίκους του και να αποζητά την παρέα τους για να παίξουν μαζί. Καθώς μάλιστα το λεξιλόγιό του αυξάνεται, αρχίζει να συνεννοείται όλο και καλύτερα ενώ η κοινωνικότητά του απογειώνεται. Τώρα είναι η πλέον κατάλληλη εποχή για να το φέρνετε σε συστηματική επαφή με άλλα παιδάκια. Αν δεν έχει αρχίσει τον παιδικό σταθμό, καθιερώστε τις εξορμήσεις στο πάρκο και την παιδική χαρά ή σε σπίτια άλλων παιδιών. Και βέβαια, φροντίστε να καλείτε και εσείς στο σπίτι σας άλλα παιδάκια. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να κοινωνικοποιηθεί το παιδί σας και να περνάτε όλοι ευχάριστα τα απογεύματα. Επιπλέον, για να πάνε όλα καλά, σας προτείνουμε να ακολουθήσετε κάποιους εγγυημένους κανόνες επιτυχίας.
Μια επίσκεψη 1,5 ή 2 ωρών δίνει στα παιδιά αρκετό χρόνο για να παίξουν και να ευχαριστηθούν το ένα την παρέα του άλλου, ενώ συγχρόνως περιορίζει τις πιθανότητες να βαρεθούν και να αρχίσουν τα προβλήματα.
Κανόνας πρώτος: Δώστε βάση στα μαθηματικά.
Είναι σίγουρα πολύ σημαντικό για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας να έχουν πλήθος ευκαιριών για να συμμετάσχουν σε μεγάλες ομάδες, να γνωρίσουν τους κανόνες της ομαδικής συνύπαρξης και να μάθουν να συμβιώνουν με πολλά συνομήλικά τους παιδιά. Το μυστικό όμως για να ευχαριστηθούν το παιχνίδι και την παρέα με άλλα παιδιά κρύβεται στα απλά… μαθηματικά. Στην περίπτωση λοιπόν που κανονίζετε να έρθουν κάποια παιδάκια στο σπίτι φροντίστε όσο πιο μικρό σε ηλικία είναι το παιδί, τόσο πιο μικρός να είναι και ο αριθμός των παιδιών που καλείτε. Για παράδειγμα, για ένα παιδάκι δύο ετών ένας φίλος που καλείτε στο σπίτι είναι αρκετός, ενώ για ένα παιδάκι τεσσάρων χρονών ίσως δύο ή τρία παιδάκια να αρκούν για να περάσουν καλά. Αν πάλι έχετε παρατηρήσει ότι προκύπτουν φαινόμενα αποκλεισμού είναι προτιμότερο να αποφεύγετε το μονό αριθμό παιδιών στο ίδιο μέρος γιατί πιθανόν κάποιο να μείνει εκτός παιχνιδιού, μόνο και απογοητευμένο.
Κανόνας δεύτερος: Χωρίς πιέσεις.
Οι συναντήσεις με άλλα παιδάκια είναι σίγουρα ένας πολύ καλός τρόπος για να αναπτύξουν την κοινωνικότητά τους τα μικρά παιδιά. Δεν πρέπει να ανησυχείτε όμως αν στην αρχή είναι δισταχτικά και δεν παίζουν μεταξύ τους. Μην αποθαρρυνθείτε και μη σταματήσετε τις προσπάθειες να τα φέρνετε σε επαφή. Μέχρι τώρα, βλέπετε, είχαν συνηθίσει μόνο το «παράλληλο» παιχνίδι και δεν είναι ακόμα έτοιμα να το εγκαταλείψουν αμέσως. Αντί να πιέζετε τα παιδιά να παίξουν μεταξύ τους, αφήστε τα να το καταφέρουν όταν είναι έτοιμα. Εξάλλου αυτά έχουν τους δικούς τους ρυθμούς και η έννοια του χρόνου είναι τελείως διαφορετική στο μυαλουδάκι τους. Πάντως, ακόμα και αν παίζουν δίπλα –δίπλα χωρίς να μιλάνε μεταξύ τους έχουν πολλά να μάθουν έστω και παρατηρώντας το ένα το άλλο.
Κανόνας τρίτος: Μην υποτιμάτε το πρόγραμμα.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι μία συνάντηση για παιχνίδι με άλλα παιδάκι δεν θα πρέπει να χαλάει το καθιερωμένο καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού. Γι’ αυτό μην παραλείπετε γεύματα και μην καθυστερείτε τον ύπνο του αν δεν θέλετε να έρθετε αντιμέτωποι με διαμάχες και κλάματα. Γενικά να θυμάστε ότι τα play dates πρέπει να είναι σύντομα στην αρχή. Όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο σύντομη πρέπει να είναι η διάρκειά τους.
Κανόνας τέταρτος: Δεν είναι απαραίτητο να ξεσπιτώνεστε!
Δεν χρειάζεται να αγχώνεστε καθημερινά για το πού θα πάτε τα παιδιά και να τα τρέχετε στο πάρκο, την παιδική χαρά ή τον παιδότοπο της γειτονιάς σας. Τα μικρά παιδιά λατρεύουν τη θαλπωρή του σπιτιού τους και εμείς καμιά φορά μέσα στην αγωνία μας να τους προσφέρουμε το καλύτερο απλώς τα… ξεσηκώνουμε χωρίς λόγο. Η παραμονή στο σπίτι εξάλλου προσφέρει εκπληκτικά πλεονεκτήματα όπως ότι το ψυγείο είναι δίπλα-το ίδιο και το μπάνιο, το κουτί με τα φάρμακα (αχρείαστα να ναι) και τόσα άλλα…
Κανόνας πέμπτος: Μην το εγκαταλείπετε.
Τα περισσότερα παιδιά της προσχολικής ηλικίας δεν μπορούν να παίξουν μόνα τους σε ένα άλλο σπίτι χωρίς τη μαμά. Η προσκόλληση στη μαμά είναι ένα φυσιολογικό στάδιο και γι’ αυτό το μικρό παιδί πιθανόν να δυσκολεύεται να την αποχωριστεί έστω και για να διασκεδάσει με τον φίλο του. Χρησιμοποιήστε λοιπόν την κρίση και το ένστικτό σας για το πότε το παιδί σας είναι έτοιμο ψυχολογικά να δεχτεί την αναχώρησή σας και πάντως μη δοκιμάσετε να το κάνετε ποτέ την πρώτη φορά που θα επισκεφτείτε ένα καινούργιο σπίτι.
Κανόνας έκτος: Έχετε έτοιμες τις εναλλακτικές.
Αν προκύψει ένταση για το… ιδιοκτησιακό καθεστώς της ξανθομαλλούσας κούκλας ή το κίτρινο φορτηγάκι μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί παρουσιάζοντας απλώς ένα άλλο παιχνίδι. Να θυμάστε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν μπορούν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στο ίδιο αντικείμενο για μεγάλο χρονικό διάστημα, βαριούνται γρήγορα και σίγουρα θα ενδιαφερθούν για οτιδήποτε καινούργιο.
Κανόνας έβδομος: Δώστε έμφαση στα όρια
Η επιτυχία ενός play date συχνά εξαρτάται από το πόσο οριοθετημένο είναι ένα παιδί. Ένα παιδί που δεν έχει μάθει να έχει όρια στο σπίτι συχνά μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο παιχνίδι με άλλα παιδιά. Γι’ αυτό φροντίστε από νωρίς να υπάρχουν κανόνες στο σπίτι που ακολουθούν μικροί μεγάλοι, για παράδειγμα «ποτέ δεν χτυπάμε».
Κανόνας όγδοος: Παρακολουθείτε αλλά μην επεμβαίνετε (παρά μόνο αν είναι απαραίτητο).
Αν τα παιδιά μαλώνουν για το ποιο θα πρωτοπάρει ένα συγκεκριμένο παιχνίδι, αποφύγετε όσο είναι δυνατό να μπλεχτείτε στη διαμάχη τους. Εκτός αν έχουν αρχίσει να απλώνουν χέρια οπότε σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να επέμβετε. Επίσης, μην αρχίσετε να δίνετε εντολές σχετικά με το ποιο παιδί θα πάρει το παιχνίδι και πόσο θα το κρατήσει. Όσο δεν κινδυνεύει η σωματική τους ακεραιότητα, είναι προτιμότερο για αυτά να μάθουν από μόνα τους να συμβιβάζονται.
Κανόνας ένατος: Προειδοποιείστε τα παιδιά πριν το τέλος της συνάντησης.
Αντί ξαφνικά να ανακοινώσετε στα παιδιά ότι το «παιχνίδι τέλος, ώρα για ύπνο», καλό είναι να τα προειδοποιήσετε προηγουμένως. Μια προειδοποίηση 5 λεπτών είναι αρκετή. Σίγουρα, τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας μπορούν να τακτοποιήσουν τα παιχνίδια τους αλλά χρειάζονται και τη δική σας βοήθεια. Ενθαρρύνετέ τα λοιπόν να μαζέψουν τα παιχνίδια πριν φύγουν, διαφορετικά το δικό σας παιδί θα παραμείνει μόνο μέσα στο… χάος όταν οι φίλοι του θα αποχωρήσουν.
Στο… μονοπάτι της φιλίας
- Αποφύγετε να βάζετε ετικέτες στο παιδί σας ή να επιτρέπετε σε άλλους να το κάνουν. Διάφοροι χαρακτηρισμοί του στιλ: ντροπαλό, επιθετικό, αναίσθητο, αποτελούν κοινωνικά χαρακτηριστικά ενός παιδιού και πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος, να γίνουν μόνιμες καταστάσεις και το παιδί να αρχίσει να συμπεριφέρεται ανάλογα.
- Δώστε χρόνο στο ντροπαλό παιδί ή στο παιδί που δεν είναι πολύ κοινωνικό μέχρι να νιώσει άνετα όταν έρχεται σε επαφή με άλλα παιδάκια.
Μαθήματα μοιρασιάς
Πολλοί γονείς αγχώνονται για το πότε επιτέλους το παιδί τους θα μάθει να μοιράζεται. Στην ηλικία των 3-4 ετών τα παιδιά προπονούνται σκληρά και σιγά – σιγά αρχίζουν να αποκτούν αυτή την πολύτιμη ικανότητα. Αν σκεφτείτε ότι έχουν δίπλα τους και κάποιον άλλο που προσπαθεί να τους αρπάξει το παιχνίδι από τα χέρια, καταλαβαίνετε ότι δεν είναι και πολύ εύκολη υπόθεση. Γενικά καλό είναι από νωρίς να ενθαρρύνετε το παιδί σας να μοιράζεται τα παιχνίδια του πράγμα που φυσικά θα μάθει σταδιακά. Αν πάντως το παιδί σας έχει κάποιο συγκεκριμένο παιχνίδι που δε θέλει να το δίνει σε κανένα παιδάκι, είναι καλύτερα να το κρύψετε πριν έρθει ο φίλος του στο σπίτι. Μια καλή ιδέα επίσης είναι να συνεννοηθείτε με την μητέρα του άλλου παιδιού ώστε να φέρει μαζί του ένα δικό του παιχνίδι για να τα μοιράζονται εναλλάξ.
Προσφέρετε ένα ελαφρύ σνακ
Κάθε φορά που καλείτε παιδάκια στο σπίτι σας, δώστε τους να φάνε κάτι εύκολο και γρήγορο όπως ένα τοστ με πορτοκαλάδα ή ένα κομμάτι κέικ με γάλα-πράγμα που μπορεί να ενθαρρύνει τη μεταξύ τους οικειότητα. Ακόμα καλύτερα μάλιστα θα ήταν αν ζητούσατε και τη συνεργασία των παιδιών στην προετοιμασία του σνακ (αρκεί να τα επιβλέπετε προνοώντας για την ασφάλειά τους).
Ανακαλύψτε περισσότερα κάνοντας κλικ στο www.paidimag.gr.