Σε πολλούς ανθρώπους η συναισθηματική κατάσταση επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό και την όρεξή τους για φαγητό. Η συναισθηματική υπερφαγία χαρακτηρίζεται από μια ακατάσχετη επιθυμία του ατόμου να καταναλώσει φαγητό, όταν αυτό βρίσκεται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση όπως στρες, θυμό, άγχος, μοναξιά, λύπη και πλήξη. Η διαδικασία της κατανάλωσης φαγητού γίνεται πλέον ένας τρόπος διαφυγής ή περισπασμού από το πρόβλημα που απασχολεί το άτομο.
Η συμπεριφορά της υπερφαγίας, που μπορεί να είναι συνειδητή ή μη, αποτελεί μία από τις πιο συχνές διατροφικές διαταραχές. Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού που παρατηρείται στην περίπτωση της συναισθηματικής υπερφαγίας οδηγεί σε αύξηση σωματικού βάρους και παχυσαρκίας. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο, αν ληφθεί υπόψη ότι σε αυτή τη διατροφική διαταραχή γίνεται επιλεκτική κατανάλωση τροφίμων, συνήθως πλούσιων σε θερμίδες (π.χ γλυκά, λιπαρά φαγητά & αλμυρά εδέσματα).
Επιπλέον, φαίνεται ότι ορισμένα τρόφιμα έχουν εθιστικές ιδιότητες. Συγκεκριμένα, η σοκολάτα, είναι πιθανόν να απελευθερώνει στον οργανισμό πολύ μικρές ποσότητες ουσιών, όπως τα οπιοειδή. Οι ουσίες αυτές προκαλούν προσωρινή ευχαρίστηση και βελτίωση της κακής ψυχολογικής κατάστασης του ατόμου. Η έστω και προσωρινή ανακούφιση από άσχημα συναισθήματα λόγω της κατανάλωσης εδεσμάτων, ιδιαίτερα πλούσιων σε θερμίδες, οδηγεί το άτομο στη συναισθηματική υπερφαγία.
Ωστόσο, η ανακούφιση είναι προσωρινή, μιας και με το πέρας κατανάλωσης φαγητού το ενδιαφέρον του ατόμου επανέρχεται στα προβλήματά του. Από την άλλη, πολλές φορές παρατηρείται υπερβολική αύξηση σωματικού βάρους σε βαθμό παχυσαρκίας, που συνοδεύεται με νέα, άσχημα ψυχολογικά αισθήματα λόγω κακής εικόνας σώματος.
Στη συναισθηματική υπερφαγία, είναι δυνατόν να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα ελέγχου της διατροφικής συμπεριφοράς. Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να μάθουν να αναγνωρίζουν την πραγματική πείνα από τη συναισθηματική ανάγκη. Η αναγνώριση των συνθηκών κάτω από τις οποίες αρχίζουν να τρώνε γρήγορα και υπερβολικά, μπορεί να τους επιτρέψει να αναπτύξουν αντιστάσεις κατά της συναισθηματικής υπερφαγίας. Σε αυτό θα βοηθούσε η καταγραφή για μερικές μέρες του πότε, τί, και πόσο τρώνε. Ταυτόχρονα, η καταγραφή των συναισθημάτων τους, όταν καταναλώνουν τα φαγώσιμα, θα τους επιτρέψει να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις εκείνες που τους ωθούν στην υπερφαγία.
Καλό είναι, επίσης, να περιορίζεται η αποθήκευση ή η αγορά γλυκών, λιπαρών και αλμυρών εδεσμάτων, τα όποια έχει κάποιος την τάση να καταναλώνει, σε στιγμές συναισθηματικής υπερφαγίας. Ακόμη, όταν υπάρχει η ακατάσχετη επιθυμία να καταναλώσει κάτι, είναι προτιμότερο να επιλέγει τρόφιμα χαμηλά σε θερμίδες και λιπαρά. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρέσκα φρούτα ή λαχανικά, τα μικρά και συχνά γεύματα, τα τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες, τα γαλακτοκομικά χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος, συμβάλλουν στην καταπολέμηση της συναισθηματικής υπερφαγίας.
Τέλος, η ξεκούραση, ο καλός ύπνος και η τακτική σωματική άσκηση βοηθούν το σώμα να είναι σε καλύτερη φυσική κατάσταση και το προστατεύουν από την ψυχολογική καταπόνηση, απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης της συναισθηματικής υπερφαγίας.
Με την συνεργασία του Δημήτρη Γρηγοράκη, Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, ΜSc Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου Απίσχνανσις - Λόγω διατροφής, Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας και της Ελένης Σολωμού, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, BSc Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας (ΕΛ.ΔΕ) Επιστημονική Υπεύθυνη Διαιτολογικής Μονάδας Λόγω διατροφής, Ληξούρι Κεφαλλονιάς Εξωτερική συνεργάτης Διαβητολογικού τμήματος Τζανείου Νοσοκομείου, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr. Κάντε like στο FthisGR στο Facebook και στείλτε τις δικές σας απορίες- ερωτήσεις.
