Λογοθεραπεία: Όλα όσα θέλετε να ξέρετε. Μέρος Α΄

Γιατί το μικρό σας λέει μόνο τόσο λίγες λεξούλες την ώρα που το συνομήλικο κοριτσάκι που είδατε στην παιδική χαρά, σας είχε πάρει τα αφτιά; Τι συμβαίνει και όταν μιλάει, «ξεχνάει» άρθρα ή συλλαβές; Πώς είναι δυνατό να δυσκολεύεται να ξεκινήσει μια φράση; Γιατί όταν μιλάει, πολλοί γύρω του δεν καταλαβαίνουν;

Αυτές και άλλες «ανησυχίες» μπορεί να σας οδηγήσουν στον ειδικό για να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις υποψίες σας πως το παιδάκι σας έχει μείνει πίσω στη γλωσσική του ανάπτυξη (σύμφωνα με όσα προβλέπονται για παιδιά της ηλικίας του). Η λογοθεραπεία είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσει ένα παιδάκι πιθανά προβλήματα λόγου, επικοινωνίας και ομιλίας για πάντα.

Σημάδια που «μιλούν»

Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, αλλά υπάρχουν κάποιες γενικές αρχές για όσα περιμένουμε τόσο σχετικά με την ομιλία του (την άρθρωση ή τη ροή του λόγου) όσο και με το λόγο του (τη γενικότερη λεκτική επικοινωνία). Αν ανακαλύψετε ότι το παιδάκι σας αποκλίνει από την τυπική πορεία ανάπτυξης, θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε ένα ειδικό παθολόγο ομιλίας και λόγου. Η γλωσσική ανάπτυξη ενός παιδιού, έχει ως εξής:

1 έτους

• Λέει «μαμά» και «μπαμπά».
• Κατανοεί απλές εντολές.
• Γυρίζει όταν το φωνάζετε.

2 ετών

• Λέει 30-40 λέξεις.
• Σχηματίζει προτάσεις με 2 λέξεις (π.χ. «μαμά άτα», «νάνι όχι»).
• Καταλαβαίνει απλές ερωτήσεις και οδηγίες.

3 ετών

• Λέει μέχρι και 300 λέξεις.
• Σχηματίζει πρόταση με 4-5 λέξεις.
• Χρησιμοποιεί πληθυντικό, σωστά άρθρα, προθέσεις (π.χ. «το μαξιλάρι είναι πάνω στον καναπέ») και καταλήξεις.
• Κάνει διάλογο με άνεση.
• Κάνει ερωτήσεις για να μάθει (π.χ. «Τι;», «Πού;», «Γιατί;»).
• Η ομιλία του είναι κατανοητή από τους περισσότερους.

4 ετών

• Λέει μέχρι και 500 λέξεις καθαρά (χωρίς να παραλείπει, να επαναλαμβάνει, να «κολλά» ή να «τραβά» ήχους).
• Σχηματίζει προτάσεις μέχρι και 8-10 λέξεων χωρίς σοβαρά γραμματικά και συντακτικά λάθη.
• Εκφράζει τις σκέψεις του και αφηγείται με άνεση ένα απλό περιστατικό.
• Προφέρει όλα τα σύμφωνα (με εξαίρεση ενδεχομένως στο «ρ» και «σ»).
• Κατανοεί σύνθετες προτάσεις ή οδηγίες.

5 ετών

• Λέει μέχρι και 1000 λέξεις.
• Προφέρει όλα τα σύμφωνα και τους φθόγγους καθαρά.
• Σχηματίζει μεγάλες προτάσεις.
• Χρησιμοποιεί σωστά τον ενεστώτα, το μέλλοντα και τον αόριστο.
• Διηγείται μια ιστορία «τοποθετώντας» τα γεγονότα χρονολογικά σωστά.
• Γνωρίζει αντίθετες έννοιες όπως μεγάλο-μικρό, ίδιο-διαφορετικό κ.λπ.

Πολύτιμη η έγκαιρη αντιμετώπιση 

Πολλοί γονείς απευθύνονται σε ειδικό, άλλοι πιστεύουν ότι θα το ξεπεράσει «μόνο» του, ενώ δεν είναι λίγοι όσοι παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους πιέζοντάς το να μιλά καλύτερα. Δυστυχώς, με τις δυο τελευταίες λύσεις, η όποια δυσκολία όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται αλλά μπορεί να οδηγήσει σε περίπλοκες καταστάσεις. Τέτοιες είναι:

• η δυσκολία προσαρμογής στο περιβάλλον (π.χ. σχολείο)
• η εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών
• η δυσκολία στην επικοινωνία και στην έκφραση ιδεών, συναισθημάτων ή σκέψεων.

Με τη σειρά τους αυτές οι καταστάσεις είναι πιθανό να προκαλέσουν στο παιδί αίσθημα μειονεξίας, ξεσπάσματα θυμού ή επιθετικότητας και ενδεχομένως, ανάγκη για απομόνωση. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως όσο πιο νωρίς αντιμετωπιστεί μια δυσκολία τόσο καλύτερα θα είναι για τη ζωή του παιδιού.

Tip: Tα περισσότερα παιδάκια ξεκινούν λογοθεραπεία γύρω στα 4 χρόνια ώστε οι γλωσσικές τους δεξιότητες να έχουν βελτιωθεί μέχρι το σχολείο. Η λογοθεραπεία όμως μπορεί να συνεχιστεί και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.

Της Έλενας Γεμελιάρη, με τη συνεργασία της Εύης Φεύγα, Λογοπεδικός Bsc (hns) University College London, Health Professional Council, Τμήμα Λογοθεραπείας Παίδων ΜΗΤΕΡΑ.

Διαβάστε περισσότερα στο www.paidimag.gr.