Όλα όσα δεν πρέπει να κάνουμε για τα παιδιά μας

Ως γονείς θέλουμε πάντα το καλύτερο για τα παιδιά μας. Μερικές φορές όμως η κρίση μας επηρεάζεται και κάποιες συνήθειές μας μπορεί στην πραγματικότητα να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη των παιδιών μας. Γιατί είναι κακό να βοηθάμε τα παιδιά μας να τα καταφέρουν; θα αναρωτηθεί κανείς. Δεν είναι καθόλου κακό αυτό. “Κακό” γίνεται όταν μερικές φορές παρασυρόμαστε και αντί να τους προσφέρουμε ενίσχυση, κίνητρο και ώθηση να κάνουν κάτι μόνα τους παρασυρόμαστε και αναλαμβάνουμε εμείς δράση εκ μέρους τους. Φυσικά, όλοι το έχουμε κάνει κατά καιρούς! Και –θέλω να ελπίζω- πως τα παιδιά μας δεν έχουν επηρεαστεί.

Όταν έβλεπα το γιο μου να παλεύει να δέσει τα κορδόνια του έσκυβα και του τα έδενα για να τον βοηθήσω (και για να φύγουμε γρήγορα για το νηπιαγωγείο γιατί είχαμε αργήσει). Κι όταν η κόρη μου κοιτούσε το κοριτσάκι των διπλανών στην παραλία πήγαινα εγώ με το φτυαράκι και το κουβαδάκι και προσκαλούσα το κοριτσάκι να παίξει μαζί μας. Η ανατροφή των παιδιών είναι έτσι κι αλλιώς ένα δύσκολο παζλ, που τις περισσότερες φορές δεν λύνεται με γνώσεις και ικανότητα αλλά με διορατικότητα και φαντασία. Επειδή όμως και λίγη βοήθεια από ειδικούς στην ανατροφή δεν βλάπτει, ας δούμε ποια συμπεριφορά και συνήθειες είναι καλό να αποφεύγουμε.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να μην…

…Γίνουμε γονείς «πρώτες βοήθειες» ή «ελικόπτερο»

Οι Αμερικανοί ψυχολόγοι –οι οποίοι έχουν μια έφεση στους επιτυχημένους προσδιορισμούς- βρήκαν όνομα για τους γονείς που είναι συνεχώς πάνω από τα παιδιά τους και σπεύδουν να ικανοποιήσουν κάθε τους ανάγκη και επιθυμία βοηθώντας  να λύσουν κάθε πρόβλημα και να αντιμετωπίσουν κάθε τους δυσκολία.

Είναι ο γονιός που επιβλέπει με αετίσιο μάτι κάθε στιγμή της ζωής του παιδιού του, ώστε να είναι σίγουρος πως δεν θα υπάρξει τίποτε που θα το στεναχωρήσει, θα το αδικήσει, θα το απογοητεύσει, θα το κρατήσει πίσω. Και η συνήθεια αυτή μπορεί να επεκταθεί πολύ πέρα από τη βρεφική και τη νηπιακή ζωή του παιδιού, στην εφηβεία ή και πολύ αργότερα, αφού γίνεται ένας παγιωμένος τρόπος για την αλληλεπίδραση του παιδιού με τον κόσμο γύρω του. Ένας τρόπος για να καταλάβουμε αν λειτουργούμε ως γονείς-ελικόπτερα είναι να προσπαθήσουμε να δούμε τη μεγάλη εικόνα, το πώς θα είναι δηλαδή το παιδί μας σε μερικά χρόνια από σήμερα.

Αν θέλουμε να είναι ανεξάρτητο, υπεύθυνο και να πατάει γερά στα πόδια του, ποτέ δεν είναι αργά. Μπορούμε από σήμερα κιόλας να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να προσπαθήσουμε να του εμφυσήσουμε, με υπομονή και ενθάρρυνση, τη βεβαιότητα ότι μπορεί να τα καταφέρει μόνο του και πως δεν έχει τόση σημασία το αποτέλεσμα αλλά η προσπάθεια. 

…Κάνουμε τις εργασίες τους για το σχολείο

Όσοι έχετε μεγαλύτερα παιδιά κουνάτε συγκαταβατικά το κεφάλι. Εντάξει, δεν είναι κακό που και που να διορθώνουμε την έκθεση του παιδιού πριν τη δώσει στη δασκάλα ούτε να ρίχνουμε μια ματιά στις ασκήσεις των μαθηματικών του. Και δεν είναι καθόλου κακό αν αυτό γίνεται μαζί με το παιδί, αν το παρακινούμε να βρει το ορθογραφικό λάθος σε μια λέξη ή να σκεφτεί τι θα ήταν πιο ωραίο να έχει γράψει ή έναν άλλο τρόπο σκέψης για να λύσει σωστά μια άσκηση.

Εκεί όμως που δεν το βοηθάμε καθόλου είναι όταν ουσιαστικά είμαστε εμείς που γράφουμε την έκθεση, που την υπαγορεύουμε στο παιδί ή όταν διορθώνουμε τα λάθη του στην ορθογραφία ή τα μαθηματικά χωρίς να το συζητήσουμε και να του εξηγήσουμε το λόγο και το σωστό τρόπο σκέψης. Κι αν το παιδί κλαίει και διαμαρτύρεται ότι δεν μπορεί να κάνει ένα μάθημα μόνο του; Αν το παιδί μας δυσκολεύεται πραγματικά; Φυσικά θα το βοηθήσουμε, με το σωστό τρόπο όμως.

Αν δεν καταλαβαίνει την ερώτηση μπορούμε να το βοηθήσουμε “καθοδηγώντας” την κατανόησή του, προσπαθώντας με παραδείγματα και με τις δικές μας ερωτήσεις να το κάνουμε να καταλάβει το ζητούμενο. Αν δεν μπορεί να λύσει ένα πρόβλημα στα μαθηματικά, κοιτάζουμε ξανά μαζί τη θεωρία ή λύνουμε μια παρόμοια άσκηση ώστε να καταλάβει τον τρόπο και να μπορέσει να προχωρήσει μόνο του. Κι όταν νιώσουμε ότι έχει καταλάβει, δεν υπάρχει λόγος να καθίσουμε από πάνω του καθώς το μήνυμα που θα του περάσουμε είναι πως δεν το θεωρούμε ικανό να τα καταφέρει μόνο του.

…Μιλάμε αντί γι’ αυτά

Είναι πολύ εύκολο να αρχίσουμε να μιλάμε εμείς για παιδιά μας. “Κωστάκη, είσαι καλά σήμερα;” ρωτάει η νηπιαγωγός τον Κωστάκη που έλειπε δυο μέρες γιατί ήταν με ίωση. “Ναι, σήμερα είμαστε καλύτερα”, απαντά η μαμά. Το παράδειγμα είναι ίσως αδύναμο, το νόημα όμως είναι πως είτε το παιδί μας δυσκολεύεται να μιλήσει στα συνομήλικα παιδιά στην παιδική χαρά είτε θέλει νερό στην ταβέρνα, είναι σημαντικό να το ενθαρρύνουμε να το κάνει μόνο του. Το μόνο που χρειάζεται είναι εξάσκηση, και για τους δυο μας.

Έτσι την επόμενη φορά που θα κάνει κάποιος μια ερώτηση στο παιδί σας, προσπαθήστε να μην απαντήσετε εσείς. Όσο περισσότερο “χώρο” του αφήνετε, τόσο πιο γρήγορα θα αναπτύξει την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για να συνηθίσει να απαντά και να ζητάει μόνο του αυτό που θέλει.

SOS: Είναι βέβαια φορές που το να μιλήσουμε εκ μέρους του παιδιού μας μπορεί να είναι σημαντικό, αν για παράδειγμα υπάρχει κάποιο παιδί στο σχολείο που το ενοχλεί με διάφορους τρόπους. Αν τα πράγματα δεν είναι σοβαρά, ενθαρρύνουμε το παιδί να μιλήσει στη δασκάλα, αν όμως η κατάσταση έχει ξεφύγει, τότε δεν υποκαθιστούμε το παιδί μας αναλαμβάνοντας εμείς το θέμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δική μας δουλειά ως γονείς να μιλήσουμε με τη δασκάλα –όχι με το άλλο παιδί- και να προσπαθήσουμε να βρούμε έναν τρόπο να εξομαλυνθεί η προβληματική σχέση.

…Διαλέγουμε τους φίλους τους

Είναι απολύτως φυσικό να θέλετε να διαλέξετε τους φίλους του παιδιού σας. Όλοι το θέλουμε. Και όλοι το προσπαθούμε – μέχρι έναν βαθμό όμως. Και τα πρώτα χρόνια είναι εύκολο και λογικό να το κάνουμε αφού εμείς προσκαλούμε παιδάκια στο σπίτι για να παίξουν με το δικό μας ή κανονίζουμε να βρεθούμε με φίλους και συγγενείς που έχουν παιδιά στην ίδια ηλικία με το δικό μας. Αργότερα όμως είναι το παιδί που θα κάνει την επιλογή. Στο νηπιαγωγείο ή ακόμη και στον παιδικό σταθμό, θα αρχίσουμε να ακούμε ονόματα που δεν γνωρίζουμε καθόλου, ούτε τα παιδιά ούτε τους γονείς τους. Και τότε δεν έχουμε πια πολλές επιλογές.

Ακολουθούμε το ρεύμα και σεβόμαστε τις προτιμήσεις του παιδιού μας, χωρίς να του αρνούμαστε την παρέα με τους φίλους που το ίδιο έχει επιλέξει αλλά προσπαθώντας να γνωρίσουμε κι εμείς καλύτερα αυτά τα παιδιά και την οικογένειά τους. Ταυτόχρονα όμως δεν είναι λάθος να προσπαθούμε να φέρνουμε το παιδί μας σε επαφή με παιδιά φίλων και ανθρώπων που εμείς συμπαθούμε, με παιδιά που θεωρούμε πως ταιριάζουν μεταξύ τους και μεγαλώνουν με τις ίδιες αξίες. Αρκεί να μην το κάνουμε με πίεση και να αφήνουμε στο παιδί χώρο και για τους φίλους που εκείνο έχει επιλέξει.

Ανακαλύψτε περισσότερα με ένα κλικ στο www.paidimag.gr.