Πως μιλάμε στα παιδιά μας για την οικονομική κρίση;

Περικοπές, ελαστικό ωράριο, ανεργία… Σίγουρα, αυτές οι λέξεις δεν μας βοηθούν καθόλου να μιλήσουμε στα μικρά μας για την οικονομική κρίση… Θα μου πείτε, τώρα, γιατί θα πρέπει να τους μιλήσουμε για κάτι τέτοιο; Επειδή είτε το θέλουμε, είτε όχι, είναι κάτι που τα παιδιά μας το ζουν. Το συναντούν στο σχολικό περιβάλλον τους, το βλέπουν όταν μπαίνουν σπίτι, πάνω απ’ όλα, όμως, το αισθάνονται όταν βρίσκονται κοντά μας. Ναι, είναι δύσκολο να το κάνουμε, αν το θέλουμε, όμως, μπορούμε να το πετύχουμε. Μένει να βρούμε τον τρόπο…

Τι απασχολεί ένα παιδί…

…3-6 ετών

 «Ο παππούς και η γιαγιά δεν μου φέρνουν τόσο συχνά δωράκια… Ο μπαμπάς και η μαμά δεν έχουν και τόση όρεξη για παιχνίδια, ενώ τους βλέπω, δεν είναι τόσο χαμογελαστοί όσο παλιά – αφήστε που λείπουν άπειρες ώρες και δεν προλαβαίνω να τους δω! Μήπως κάνω κάτι λάθος;», αναρωτιέται η 4χρονη Μαιρούλα καθώς βλέπει τις συνήθειες και τη διάθεση των αγαπημένων της προσώπων να αλλάζουν.  

Όσο ασήμαντες κι αν φαίνονται στα μάτια μας, αυτές είναι κάποιες από τις σκέψεις που μπορεί  να απασχολούν το μυαλουδάκι ενός παιδιού σε αυτή την ηλικία. Είναι σε θέση να καταλάβει τη «μείωση» των δώρων και των παιχνιδιών και την «ύφεση» της διάθεσής μας. Για να τα καθησυχάσουμε, λοιπόν…

• Τους εξηγούμε πώς έχουν τα πράγματα με απλά, κατανοητά λόγια και πολύ ήρεμο τρόπο. Τους λέμε, λοιπόν, πως η χώρα μας δεν έχει αρκετά χρήματα αυτή την περίοδο και πως αυτό έχει επηρεάσει λίγο και το δικό μας πορτοφόλι. Είναι, όμως, κάτι το οποίο ήρθε και θα φύγει…
• Καθησυχάζουμε τα μικρά μας λέγοντάς τους ότι μπορεί να μην έχουμε τόσα πολλά χρήματα, έχουμε όμως όλα όσα μας χρειάζονται προκειμένου να είμαστε καλά.
• Προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατό περισσότερο κοντά τους αξιοποιώντας τον χρόνο που βρισκόμαστε στο σπίτι για να παίξουμε μαζί τους, να τους διαβάσουμε ένα παραμύθι, ή ακόμα και να τους πούμε μια ιστορία από το μυαλό μας με θέμα –τι άλλο;– την οικονομική κρίση!
• Τα παροτρύνουμε συχνά-πυκνά να μας μιλήσουν για τα συναισθήματά τους. Αφουγκραζόμαστε τους φόβους τους και τα διαβεβαιώνουμε κάθε στιγμή και λεπτό πως είμαστε στο πλευρό τους.

…6 ετών και πάνω

«Ο μπαμπάς είναι συνέχεια στο σπίτι… Έχει πρόβλημα με τη δουλειά του. Στην τηλεόραση μιλάνε συνεχώς για οικονομική κρίση και για δύσκολες στιγμές. Η μαμά, μου είπε ότι θα πρέπει να κάνω ένα διάλλειμα από τη σχολή καράτε, ενώ ο δάσκαλος των ιδιαίτερων δεν έρχεται τόσο συχνά… Άραγε τι σημαίνουν όλα αυτά; Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τη μαμά και τον μπαμπά μου;», σκέφτεται ο 7χρονος Γιωργάκης.

Οι πληροφορίες που φτάνουν στα αφτιά ενός μεγαλύτερου παιδιού είναι σαφώς περισσότερες. Επομένως, θα πρέπει κι εμείς να είμαστε πιο αναλυτικοί και υπομονετικοί ούτως ώστε να το βοηθήσουμε να τις φιλτράρει. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε, λοιπόν, είναι να τους μιλήσουμε με ειλικρίνεια σχετικά με το πώς έχουν τα πράγματα, διαβεβαιώνοντάς τα όμως πως θα έρθουν καλύτερες μέρες…

• Μιλάμε στα παιδιά μας για την κρίση και για τις επιπτώσεις της στην καθημερινότητά μας εξηγώντας τους πως αυτό δεν είναι κάτι το οποίο συμβαίνει μόνο στη δική μας οικογένεια, αλλά και στις οικογένειες των φίλων ή των συγγενών μας, οπότε δεν χρειάζεται να ανησυχούν. Δεν είμαστε μόνοι μας σε αυτό.
• Τους εξηγούμε πως για ένα διάστημα θα πρέπει να βάλουμε σε πρώτο πλάνο τις ανάγκες μας και να αφήσουμε για λίγο στην άκρη τα «θέλω» μας. Μια λίστα στην οποία θα καταγράψουμε παρέα τί είναι «ανάγκη» και τί «επιθυμία» μπορεί να τα βοηθήσει να κατανοήσουν καλύτερα την κατάσταση.
• Όσο μαύρα κι αν βλέπουμε τα πράγματα, δεν σταματάμε να δείχνουμε στα παιδιά μας ότι τα βλέπουμε με αισιοδοξία, καθησυχάζοντάς τα πως η οικογένειά μας είναι ενωμένη κι έτοιμη να ανταπεξέλθει σε κάθε δυσκολία.
• Τους αφιερώνουμε χρόνο και είμαστε δίπλα τους προκειμένου να λύσουμε κάθε απορία τους και να διώξουμε κάθε συννεφάκι πάνω από το κεφαλάκι τους. 

* Της Μάρθας Αγγελοπούλου με τη συνεργασία της ψυχολόγου Ειρήνης Μπίρμπου (eirini_mpirmpou@yahoo.gr).   

Διαβάστε περισσότερα στο www.paidimag.gr.