Οι διαφορετικές μορφές με τις οποίες μπορεί να εκδηλωθεί η κατάθλιψη κάποιες φορές μπορεί να μας παραπλανήσουν. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι παρούσα ακόμα και αν δεν το υποψιαζόμαστε.
Έντονη και επίμονη λύπη, δυσφορία, μοναξιά και απελπισία, απώλεια κινήτρων, ενδιαφερόντων και πρωτοβουλιών, απώλεια της ευχαρίστησης για ψυχαγωγικές δραστηριότητες, διαταραχές του ύπνου και της όρεξης, ανησυχία και συναίσθημα φόβου ή ενοχής, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αίσθημα αναξιότητας, ελάττωση της ενεργητικότητας, εύκολη κόπωση και μείωση της σεξουαλικής διάθεσης είναι μερικά από τα τυπικά συμπτώματα της κατάθλιψης ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να συνοδεύονται και από λήθαργο, σκέψεις θανάτου και τάσεις αυτοκτονίας.
Αυτό όμως που ίσως δεν γνωρίζετε είναι ότι κάποιος που πάσχει από κατάθλιψη δεν χρειάζεται να υποφέρει οπωσδήποτε από όλα τα παραπάνω ή πιθανόν να μην έχει τα κλασσικά συμπτώματα της νόσου. Υπάρχουν διάφορες μορφές κατάθλιψης που δεν είναι τόσο εύκολα να τις αναγνωρίσουμε γιατί δεν πλήττουν δραστικά την ποιότητα ζωής ή τους φυσιολογικούς μας ρυθμούς. Ποιες μπορεί να είναι;
Πρόκειται για μια μέτρια σε βαρύτητα μορφή χρόνιας κατάθλιψης η οποία έχει μεν ελαφρύτερα συμπτώματα είναι όμως επίμονα και διαρκούν για χρόνια. Το άτομο δηλαδή μπορεί να έχει χρόνια καταθλιπτική διάθεση χωρίς όμως να μειώνεται η ποιότητα της ζωής του ή να έχει σκέψεις για αυτοκτονία. Παρόλο όμως που μπορεί να ανταπεξέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες συνήθως βασανίζεται από ένα μόνιμο συναίσθημα ανικανοποίητου. Έτσι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι οξύθυμο ή να έχει συχνά νευρικά ξεσπάσματα, συγκρούσεις ή κακές σχέσεις με την οικογένεια και τους γύρω του.
Αρκετά συχνά σε άτομα με έντονο και χρόνιο στρες ή αγχώδη διαταραχή (με ή χωρίς κρίσεις πανικού) μπορεί να συνυπάρχει και κατάθλιψη. Αυτό σημαίνει ότι στα άτομα που υποφέρουν από χρόνιο στρες θα πρέπει να εξετάζεται και αυτό το ενδεχόμενο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι θεραπείες για το άγχος απαιτούν ταυτόχρονα θεραπεία και με αντικαταθλιπτικά.
Ο ξένος όρος που χρησιμοποιείται γι αυτή τη μορφή κατάθλιψης είναι masked depression ακριβώς γιατί κρύβεται πίσω από μια μάσκα συμπτωμάτων που κανονικά συνδέονται με άλλες ασθένειες. Τα άτομα που πάσχουν από αυτήν πιθανόν να μην έχουν καταθλιπτικά συναισθήματα ή τα κλασσικά συμπτώματα της κατάθλιψης. Αντίθετα παραπονιούνται κυρίως για σωματικά ενοχλήματα. Συγκεκριμένα η κατάθλιψη αυτή χαρακτηρίζεται από σωρεία σωματικών συμπτωμάτων, που μπορεί να ξεγελάσουν ακόμα και τους γενικούς γιατρούς που είναι οι πρώτοι στους οποίους καταφεύγουν τα άτομα. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να σχετίζονται με το γαστρεντερικό σύστημα (πόνοι στο στομάχι, διάρροια, ναυτία κ.λπ.) το κεντρικό νευρικό σύστημα ( πονοκέφαλος, ζάλη, ίλιγγος κ.ά.)ή το μυοσκελετικό σύστημα (πόνοι στις αρθρώσεις και μυαλγίες). Χαρακτηριστικό, ωστόσο, στην περίπτωση αυτή είναι ότι ενώ καταφεύγουν στους παθολόγους και γιατρούς διαφορών ειδικοτήτων και κάνουν πολλές και διαφορετικές εξετάσεις, τα αποτελέσματα συνήθως αποβαίνουν φυσιολογικά αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για κατάθλιψη. Σε τέτοιες περιπτώσεις η επίσκεψη στον ψυχίατρο μπορεί πραγματικά να ρίξει φως στο πρόβλημα αφού είναι ο μόνος αρμόδιος για να αναγνωρίσει αν πραγματικά πρόκειται για κατάθλιψη.
Μερικά ακόμα συμπτώματα που μπορεί να συνδέονται με την άτυπη κατάθλιψη είναι η λαχτάρα για υδατάνθρακες, οι υποχονδριακές ενασχολήσεις (π.χ. εμμονή με την τάξη και την καθαριότητα), οι αδικαιολόγητες απουσίες από την δουλειά, η κοινωνική απόσυρση, η αδυναμία συγκέντρωσης, η απώλεια της αίσθησης του χιούμορ, η υπερβολική ανησυχία για την κατάσταση της υγείας κ.ά.
Καλό, λοιπόν, είναι να έχουμε κατά νου ότι για τις όποιες διαταραχές διάθεσης αλλά και για μικρές ή μεγάλες αλλαγές στους φυσιολογικούς μας ρυθμούς καλό είναι να ενημερώνουμε τον ειδικό.
Η σημασία της ψυχολογικής υποστήριξης
Ξέρετε ότι η κατάθλιψη σε κάποιες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων; Συνήθως δηλαδή έπεται ενός δυσάρεστου γεγονότος όπως απώλεια εργασίας, θάνατος αγαπημένου προσώπου, χωρισμός ή διαζύγιο. Γι αυτό είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι αν η ψυχολογική σας κατάσταση μετά από ένα τέτοιο γεγονός δεν βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου η θεραπεία είναι απαραίτητη.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά στην πηγή FThis (με ενεργό σύνδεσμο προς το FThis.gr)