Η σημασία των λιπαρών στη παιδική ανάπτυξη

Πραγματικά η σύγχυση που επικρατεί για τα λιπαρά είναι πολύ μεγάλη. Συγκεκριμένα, σε έρευνα που διεξήχθη σε 10 χώρες και στην οποία συμμετείχαν 1600 μητέρες, βρέθηκε ότι: το 71% των μητέρων δεν γνωρίζουν ποια είναι η ποσότητα των απαραίτητων λιπαρών που χρειάζονται τα παιδιά τους καθημερινά για να αναπτυχθούν σωστά, ενώ 1 στις 2 μητέρες δηλώνουν μπερδεμένες σε σχέση με τη διάκριση των λιπαρών – ποια είναι «καλά» και ποια είναι «κακά» δηλαδή – και δεν τα θεωρούν απαραίτητα στη διατροφή των παιδιών τους. Δυστυχώς, αυτή η τάση αποκλεισμού όλων των λιπαρών αδιακρίτως από την καθημερινή διατροφή αποτελεί απειλή για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών

Γιατί λοιπόν τα λιπαρά είναι τόσο σημαντικά για τα παιδιά;

Τα καλά λιπαρά και πιο συγκεκριμένα τα γνωστά ω-3 και ω-6 λιπαρά είναι δομικά συστατικά των κυττάρων και, συνεπώς, καθένας τα χρειάζεται για τη δημιουργία νέων κυττάρων και για την ομαλή ανάπτυξη. Αυτά τα ω-λιπαρά ονομάζονται και «απαραίτητα». Και αυτό γιατί ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του, έτσι πρέπει να τα προσλαμβάνει μέσω της διατροφής. Άρα, η σύσταση της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας είναι να συμπεριλαμβάνουμε τα ω-λιπαρά στο καθημερινό διαιτολόγιο, το δικό μας και ιδιαίτερα των παιδιών, συμβάλλοντας έτσι σε μια σωστή ανάπτυξη.

Στις αρχές Μαΐου του 2010 η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώρισε τη σημασία των απαραίτητων λιπαρών για την ομαλή ανάπτυξη των παιδιών, συστήνοντας την καθημερινή κατανάλωση 2 g of α-λινολενικού (ALA) και 10 g λινολεϊκού (LA).

Τι πρέπει να τρώνε τα παιδιά και πόσο για να μπορέσουμε να είμαστε σίγουροι ότι τους δώσαμε τα λιπαρά που χρειάζονται;

Τα λιπαρά ψάρια, όπως είναι ο σολομός, οι σαρδέλες κλπ, μας δίνουν πολλά απαραίτητα λιπαρά και καλό είναι να τα βάζουμε στο διαιτολόγιο των παιδιών μία με δύο φορές την εβδομάδα τουλάχιστον. Ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολο να πείσουμε τα παιδιά να φάνε ψάρι, αλλά πρέπει να μάθουν να το τρώνε.

Ένας εύκολος και γευστικός τρόπος για να παίρνουν καθημερινά ω-λιπαρά είναι τα φυτικά έλαια και η μαργαρίνη. Γιατί εκτός από το ότι μπορείς να αλείψεις μαργαρίνη στο ψωμί μαζί με μέλι ή μαρμελάδα ή στο τοστ, μπορείς να τη μαγειρέψεις, να φτιάξεις κέικ, να σοτάρεις τα μακαρόνια ή το ρύζι και έτσι νόστιμα και απλά να πάρουν τα παιδιά καλά λιπαρά. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα τελευταία 20 χρόνια η μαργαρίνη δεν περιέχει τρανς και υδρογονωμένα λιπαρά, όπως λανθασμένα αναφέρεται. Τέλος και οι ξηροί καρποί είναι μια εξαιρετική τροφή που πρέπει να προσθέσουμε στην καθημερινή διατροφή τους: μια χούφτα ανάλατα αμύγδαλα ή καρύδια για σνακ είναι ιδανικά.

Ποια είναι τα «κακά» λιπαρά, ώστε να μην τα καταναλώνουν τα παιδιά;

Στα «κακά» λιπαρά ανήκουν τα κορεσμένα, τα οποία τα βρίσκουμε κυρίως σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το κόκκινο κρέας, το αγελαδινό βούτυρο, καθώς και τα τρανς, που τα βρίσκουμε κυρίως σε τηγανιτά και κακής ποιότητας έτοιμα προϊόντα. Δυστυχώς, τα κακά λιπαρά, σε αντίθεση με τα καλά, φαίνεται πως τα καταναλώνουμε περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε και με μεγαλύτερη ευκολία. Επειδή λοιπόν αυτή η σύγχυση γύρω από τα λιπαρά έχει επιφέρει συνέπειες στην ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρόσφατα ανανέωσε τις συστάσεις του σχετικά με την κατανάλωση λιπαρών στη διατροφή εστιάζοντας συγκεκριμένα στις διατροφικές ανάγκες των παιδιών.

Πολύ σύντομα οι συστάσεις προτρέπουν για:

• Αύξηση της κατανάλωσης απαραίτητων ω-3 και ω-6 λιπαρών

• Μείωση της ποσότητας κορεσμένων λιπαρών και αντικατάστασή τους από απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά

• Μείωση των τρανς λιπαρών

• 3 καθημερινές συμβουλές για τη διατροφή των παιδιών

Τα παιδιά δεν πρέπει να παραλείπουν το πρωινό. Το πρωινό είναι μια καλή ευκαιρία για να βάλουν απαραίτητα ω-λιπαρά στη διατροφή τους και ταυτόχρονα να πάρουν την ενέργεια που χρειάζονται για να αντεπεξέλθουν στις έντονες δραστηριότητές τους.

Επίσης, τα λαχανικά και τα φρούτα δεν πρέπει να λείπουν από το διαιτολόγιό τους. Για να τα κάνουμε πιο ελκυστικά στα παιδιά, μπορούμε να κόψουμε τα φρούτα σε φρουτοσαλάτα για να τους δώσουμε χρώμα, ή να κόψουμε σε σχήματα τα λαχανικά.

Τρίτον, αν και το έχω ήδη αναφέρει αλλά το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό, μειώστε τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά, δηλαδή το κόκκινο κρέας και το αγελαδινό βούτυρο. Αντικαταστήστε τα με απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά, που βρίσκουμε στα φυτικά έλαια, τη μαργαρίνη, τα ψάρια και τους ξηρούς καρπούς.

Με την συνεργασία του Δημήτρη Γρηγοράκη, Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, ΜSc Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου Απίσχνανσις - Λόγω διατροφής, Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας και της  Γεωργίας Καπώλη, MSc Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Επιστημονική Διευθύντρια Απίσχνανσις - Λόγω διατροφής, Νεμέα Κορινθίας Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας,www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr. Κάντε like στο FthisGR στο Facebook και στείλτε τις δικές σας απορίες- ερωτήσεις.