Οστεοπόρωση: Μπορείτε να την αντιμετωπίσετε!

Τι είναι η οστεοπόρωση;

Πρόκειται για µία ασθένεια κατά την οποία διαταράσσεται η πυκνότητα των οστών µε αποτέλεσµα να γίνονται σταδιακά πιο εύθραυστα οδηγώντας σε αυξηµένο κίνδυνο καταγµάτων κυρίως στο ισχίο, τον καρπό και τη σπονδυλική στήλη. 

Ποια είναι τα συµπτώµατα;

Η οστεοπόρωση καλείται «σιωπηλή πάθηση» καθώς συνήθως είναι ασυµπτωµατική και δεν πονάει, παρά µόνο όταν συµβεί κάποιο οστεοπορωτικό κάταγµα. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που συχνά διαγιγνώσκεται καθυστερηµένα. Συνιστάται λοιπόν σε άτοµα που ανήκουν στις οµάδες κινδύνου και σε γυναίκες άνω των 45 ετών, να συµβουλεύονται τους ειδικούς γιατρούς και να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις (βιοχηµικές, ορµονικές και µέτρηση οστικής πυκνότητας).

Τι την προκαλεί;

∆ύο είναι οι παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή της:

• Το χαµηλό επίπεδο της κορυφαίας οστικής µάζας που αποκτά ένα άτοµο µέχρι την ηλικία των 25 ετών περίπου.

• Η αυξηµένη οστική απώλεια που µπορεί να συµβεί µετά την ηλικία των 45-50 ετών.

Μέχρι την ηλικία των 25 τα οστά µας «δηµιουργούνται» φτάνοντας στο µέγιστο επίπεδο της πυκνότητάς τους. Μετά από αυτή την ηλικία η οστική µάζα αρχίζει να µειώνεται ενώ στις γυναίκες η διαδικασία αυτή επιταχύνεται τα δέκα πρώτα χρόνια µετά την εµµηνόπαυση. Αυτό οφείλεται στο ότι οι ωοθήκες σταµατούν να παράγουν τις γυναικείες ορµόνες, τα οιστρογόνα που είναι µία από τις ουσίες που βοηθούν τα κόκαλα να παραµένουν ισχυρά. Οι άνδρες υποφέρουν λιγότερο από την οστεοπόρωση γιατί τα κόκαλα τους είναι από την αρχή ισχυρότερα και δεν παρουσιάζουν κάτι ανάλογο µε την εµµηνόπαυση.

Παράγοντες προδιάθεσης

Κάποιοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν οστεοπόρωση σε σχέση µε κάποιους άλλους. Οι παράγοντες κινδύνου, εκείνοι δηλαδή που αυξάνουν την πιθανότητα εµφάνισης οστεοπόρωσης, είναι οι εξής: 

- Είσαι γυναίκα.

- Έχεις µικρό σκελετό και είσαι αδύνατη.

- Ηλικία άνω των 40.

- Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης.

- Αµηνόρροια και διαταραχές περιόδου.

- Εµµηνόπαυση, συµπεριλαµβανοµένης και της πρώιµης ή χειρουργικής εµµηνόπαυσης.

- ∆ίαιτα χαµηλή σε ασβέστιο και βιταµίνη D.

- Υπερλειτουργία του θυρεοειδούς.

- Κάποιο προϋπάρχον κάταγµα.

- Η χρήση κάποιων φαρµάκων, όπως τα κορτικοστεροιδή.

- Μειωµένη φυσική δραστηριότητα.

- Κάπνισµα

- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. 

Κρίνεται σκόπιµο, λοιπόν, κάποιος που εµφανίζει έναν ή περισσότερους από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου να εξετάζει την κατάσταση των οστών του.

Πρόληψη και θεραπεία

Η καλύτερη άµυνα απέναντι στην οστεοπόρωση είναι η καλή ενηµέρωση και η πρόληψη. Η σωστή διατροφή από µικρή ηλικία µε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταµίνη D καθώς και η άσκηση χτίζουν γερά οστά αποτελώντας ασπίδα για το υπόλοιπο της ζωής µας. Ο τακτικός έλεγχος της οστικής πυκνότητας είναι επίσης απαραίτητος καθώς συµβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή θεραπεία που µπορούν να εξασφαλίσουν την καλύτερη αντιµετώπιση της νόσου. Επίσης η άσκηση µπορεί να επιβραδύνει την οστεοπόρωση και ειδικά στους ηλικιωµένους να βελτιώσει την ισορροπία και να µειώσει τον κίνδυνο των πτώσεων.

• Επιπλέον, ο περιορισµός του καπνίσµατος και του αλκοόλ αποτελούν σηµαντικούς ανασταλτικούς παράγοντες της νόσου. Τέλος, τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει αρκετά αποτελεσµατικά φάρµακα για την αντιµετώπισή της, τα οποία µπορεί να σου συστήσει ο γιατρός σου, εφόσον είναι απαραίτητο.

• 20 λεπτά την ηµέρα έκθεσης στον ήλιο είναι αρκετά για τη σύνθεση της απαραίτητης βιταµίνης D. Αρκεί να εκτεθεί στον ήλιο ο πήχης από τον καρπό µέχρι τον αγκώνα.

• Μία στις τρεις γυναίκες, κυρίως µετά την ηλικία των 50, πλήττονται από οστεοπόρωση. Πρόκειται για µια ασθένεια στην οποία η πρόληψη θεωρείται η καλύτερη θεραπεία.

Μάθε ότι... 

• Από τις επιδηµιολογικές έρευνες του Ελληνικού Ιδρύµατος Οστεοπόρωσης υπολογίζεται ότι το 19% των γυναικών άνω των 50 ετών (380000 γυναίκες) πάσχουν ήδη από εγκατεστηµένη οστεοπόρωση, δηλαδή έχουν ήδη υποστεί ένα κάταγµα µε χαµηλή βία ή και χωρίς κανένα τραυµατισµό.

• ∆ιευκρινίζεται ότι ειδικά τα οστεοπορωτικά κατάγµατα των σπονδύλων γίνονται συνήθως αυτόµατα, δηλαδή χωρίς να µεσολαβήσει πτώση.

• Η γήρανση του πληθυσµού και η αύξηση των ατόµων τρίτης ηλικίας θα έχει ως άµεση συνέπεια την αύξηση των καταγµάτων λόγω οστεοπόρωσης κατά 2 – 3 φορές τις επόµενες δεκαετίες.

• Oι γυναίκες είναι περίπου 4 φορές πιο πιθανό να εµφανίσουν οστεοπόρωση σε σχέση µε τους άνδρες.

• Τα πιο συνήθη οστεοπορωτικά κατάγµατα είναι αυτά των σπονδύλων και του ισχίου.

• 80 % των ατόµων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εµφάνισης οστεοπόρωσης και έχουν υποστεί κάταγµα λόγω της νόσου, δεν την έχουν αντιληφθεί ούτε έχουν λάβει θεραπεία αποκατάστασης. 

Mε τη συνεργασία του Γεωργίου Λυρίτη, καθηγητή, Πρόεδρου του Ελληνικού Ιδρύµατος Οστεοπόρωσης (ΕΛΙΟΣ).

Διαβάστε περισσότερα στο www.formamag.gr.